Son günlerde Vergi Reformu üzerine gündem oluşmuş gözüküyor. Konu bir hayli tartışılı yazılır bir hal aldı.
Başlığımızda reform ve düzenleme terimlerine yer verdik. Bunun nedeni ülke gündemimizde vergi politikaları tartışmaları , reform mu yoksa düzenleme yimi içeriyor ?
Vergi reformu tartışmalarını da nasıl anlamamız gerekiyor!
Konuya “düzenleme” kavramı ve hukuk açısından terim anlam, işleyişinin ortaya konulması ile başlamak gerekiyor.
“Düzenleme”nin sözlük anlamı, “düzenli hâle koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek” şeklindedir ve kamu hukukunda kural koymak ile eş anlamlıdır.
- isim Düzenlemek işi; tertip, organizasyon:
2. isim Belirli bir düzene göre bir araya getirilmiş olan nesne; aranjman: - isim Düzene koyma; yapılanma, kodifikasyon, regülasyon.
- isim, hukuk Yayımlanan mevzuatın derlenip toplanması ve mevzuatta yapılan değişikliklerin ilgili ana mevzuata işlenmesi; kodifikasyon.
Türk Dil Kurumu sözlüğünde Reform kelimesi şöyle ifade edilmektedir.
Fransızca réforme düzeltme:
Dil reformu.
- isim Düzeltmek işi.
- isim Daha iyi duruma getirmek için yapılan değişiklik; ıslahat, reform.
Reform , Fransızca dan dilimize girmiş olan re’forme karşılığı kelimedir. Aslı ise latince olup, Latince’de “bir şeye yeniden şekil verme” anlamına gelen reformare ve reformatio kelimelerinden türeyen reform ve reformasyon kavramlarıdır.
Görüldüğü gibi Reform terim olarak “yeniden düzenlemek, şekil vermek” anlamına gelmektedir. 16’ıncı yüzyılda Avrupa’da dini alanlarda meydana gelen gelişmeler ve düzenlemelere Reform adı verilmiştir. Reform Katolik Kilisesi’nde ortaya çıkan yeniden yapılandırma.faaliyetidir.
“Reform” değişebilir, genellikle bir sistem, kurum veya süreç daha iyi veya daha etkili hale getirmek amacıyla yapılan değişiklik ifade eder. Reformlar, mevcut bir durumun değişmesi veya sorunların çözülmesi amacıyla yapılan değişikliklerdir. Radikal değişiklikleri içerir. Bu değişiklikler genellikle yasal düzenlemeler, politika değişiklikleri veya kurumsal yenilikler şeklinde olabilir. Reformlar, ekonomi, eğitim, sağlık, adalet sistemleri, siyaset ve diğer birçok alanı kapsayabilir.
Reform demek düzeni yıkıp yeniden inşaa etmektir. Refom dedikleri bir şeyleri düzeltmek ve temenniler listesi çıkarmak demek değildir. Gelin görünkü bugün her düzenlemeye reform denilmektedir.
Yasama organı; yasama tasarrufları dışında idare, anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma ve düzenleme yapma yetkisine sahiptir. İdarenin, bir işleminin “düzenleyici” nitelik taşıdığını kabul edebilmesi için bu işlemin; sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, belirtilen nitelikte kurallar koymuş olması gerekir. Bu haliyle bugün yapılmak istenen de vergi düzenlemesidir.
Bugün vergi reformu adı altında söylenen yazılan çizilenler ve iktidar programı reform olmaktan ziyade , vergi düzenlemelerini içeren metin ve tartışmalarıdr. Vergi reformu derken verginin bizatihi vergi politik olduğu da unutulmaktadır. Gerek iktisadın alt disiplini olan kamu iktisadı ve bağlamında maliye politikası, gerekse de vergi hukuku ekonomi politiktir aynı zamanda. Yani vergi reformu , vergi politikası iktisat politikaları değişimi ile anlam ifade eder. Tek başına vergi reformu, vergi politikaları değişikliği anlam ifade etmemektedir. Öneriler düzenleme kavramına denk düşmektedir. Reform ise başlıbaşına radikal bir değişim ve yapılandırma faaliyetidir.
Bügün düşünülen yapılmak istenilen vergi reformu adı altında, vergi düzenlemeleridir. Adına yapısal reform demekle de anlam değişmemektedir. Ülkemizde çok çok uzun bir süredir vergi reformu yapabilme yeteneğini kaybetmiştir. Özellikle de Nereden Buldun yasasınn kabul edilip ertelenmesi ve sonrasında tamamen kaldırılması durumun en somut örneğidir. Yapılmak istenilen düzenlemeler bir anlamda siyasetin reform kavramını kullanması anlamlandırması belki kabul edilebilir. Bu haliyle siyasi bir söylemdir. Diğer taraftan gündemde yazılıp çizilenlerin , düzenleme içerikli önerilerin Vergi reformu adı altında toplanması, sunulması bir o kadar yanlıştır.
Gündemde vergi reformu yoktur, vergi düzenlemeleri vardır. Mevcut düzenleme istemleri ve önerileride Vergi Reformu olarak düşünülemez olsa olsa yeni vergi düzenlemeleridir.
