A-Bağımsız Denetçi Olabilmenin Temel Şartları Şöyledir.
Bagimsiz Denetçi Adayının;
- Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilgiler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya diğer öğretim dallarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen bilim dallarından en az lisansüstü seviyesinde diploma almış olması,
- SMMM veya YMM Meslek mensubu olması,
- Türkiye’de yerleşik olması,
- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunması,
- Kurum tarafından yayımlanan yönetmeliğin 15 inci maddede belirtilen uygulamalı mesleki eğitimi tamamlamış olması,
- Kurum tarafından yayımlanan yönetmeliğin 16 ncı maddede belirtilen denetçilik sınavında başarılı olması,
- 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış veya hükmün açıklanması geri bırakılmış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûmiyeti olmaması,
- Faaliyet izninin daha önce Kurum tarafından iptal edilmemiş olması
- Bağımsız denetim mesleğinin gerektirdiği şeref ve haysiyete uymayan bir durumunun bulunmaması, olumsuz bir itibara sahip olmaması, şartlarını taşıması gerekir.
Bunların yanında:· Denetçi olmak isteyenlerin en az 3 yıl süreyle, finansal tablo denetimi dahil olmak üzere mesleki konularda denetçi yanında ya da denetim kuruluşunda uygulamalı eğitim almaları şarttır.Su kadar ki;
3568 sayılıKanun çerçevesinde tasdik ve vergi denetimi hizmetlerinde geçen süreler ile kamu kurum ve kuruluşlarında denetim yetkisini haiz olanların, bu kamu kurum ve kuruluşlarında geçirdikleri süreler uygulamalı mesleki eğitim süresinden sayılır.
· En az on beş yıl mesleki tecrübeye sahip olanlarda uygulamalı mesleki eğitim şartı aranmaz.
Mesleki tecrübe bağımsız denetimde fiilen geçirilen süredir. Ancak, 3568 sayılı Kanun kapsamındaki mesleki faaliyetlerde veya aynı Kanun uyarınca staj ve stajdan sayılan hizmetlerde bulunulan süreler de bu sürenin hesabında dikkate alınır.
B-Geçiş Hükümleri Ile Bagımsız Denetçi Olacaklar;
Geçiş hükümleri ile Bağımsız Denetçi Olacaklar iki ana gruba ayrılmaktadır.
1-Kamu kurumlarından bağımsız denetime ilişkin lisans belgesini sinav sonucunda veya mevzuatında sınava ilişkin olarak tanınan istisnadan faydalanarak almaya hak kazanmış olanlar ve,31/12/2012 tarihine kadar yapılan tamamlayıcı sınavlar neticesinde lisans belgesi almaya hak kazananlar, ve 2-15 yillik mesleki tecrubeye sahip yada 31/12/2014 yilina kadar bu sureyi tamamlayacak Yeminli Mali Müşavirler;
Bunlar aşağıda ana grublar itibariyle açıklanmışlardır.
- Kamu kurumlarından bağımsız denetime ilişkin lisans belgesini sinav sonucunda veya mevzuatında sınava ilişkin olarak tanınan istisnadan faydalanarak almaya hak kazanmış olanlar ve 31/12/2012 tarihine kadar yapılan tamamlayıcı sınavlar neticesinde lisans belgesi almaya hak kazananlar,
Bagimsiz Denetci olacaktır.
Ama KAYIK denetimi yapamayacaklardir. KAYIK denetimi için sorumlu ortak denetci olamayacaklardir
KAYIK lerde denetim yapabilmek için Bağımsız Denetim Kurulusu olunması gerekmektedir. KAYIK lerde denetim yapacak Sorumlu Ortak Denetçiler şirket kurabilirler. Bunun icinde Sorumlu Ortak Denetci olunma koşullarına sahip olunması gerekmektedir.
KAYIK denetimi de yapabilmeleri için ön şart;
Sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatına ilişkin kurum tarafından yapılacak egitime katılmaları ve başarılı olmaları gerekmektedir.
KAYİK ler de Sorumlu Ortak Denetçi olabilmeleri için,
a) KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması,
b) Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması gereklidir.
-Sınav Şartını Sağlayan, sınavda başarıli olanlar 15 yillik mesleki tecrubeye sahip SMMM ve YMM ise; Bagimsiz Denetci sayilacaklardir. Şu kadar ki;
-KAYIK denetimi de yapabilmeleri, için, sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatına ilişkin kurum tarafından yapılacak egitime katılmaları ve başarılı olmaları gerekmektedir
-KAYİK lerde denetim ve Sorumlu Ortak Denetci olabilmeleri için,
KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması gerekmektedir
2-15 yillik mesleki tecrubeye sahip yada 31/12/2014 yilina kadar bu sureyi tamamlayacak Yeminli Mali Müşavirler;
Kurum tarafından öngörülen eğitim programlarını başarıyla tamamlamak kaydıyla, sınav şartı aranmaksızın
Bağımsız Denetçi sayilacaklardır.
Ama KAYIK denetimi yapamayacaklardir. KAYIK denetimi için Sorumlu Ortak Denetci olamayacaklardir.
KAYIK denetimleri için Sorumlu Ortak Denetci olabilmeleri için;
-iki yıl bagimsiz denetim sirketinde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması gerekmektedir
-Daha önce SPK sınavını vermiş olanlar yalnızca egitimlerden muaf olacaklardır,
KAYIK denetimi de yapabilmeleri ön şart;
-Sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatına ilişkin kurum tarafından yapılacak egitime katılmaları ve başarılı olmaları gerekmektedir.
Ama KAYIK denetimi yapamayacaklardir. KAYIK denetimi için Sorumlu Ortak Denetci olamayacaklardir
KAYIK denetimleri için Sorumlu Ortak Denetci olabilmeleri için;
-İki yıl bagimsiz denetim sirketinde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması gerekmektedir
3-15 yillik mesleki tecrubeye sahip yada 31/12/2014 yilina kadar bu sureyi tamamlayacak Serbest Muhasebeci Malı Müşavirler
Kurum tarafından öngörülen eğitim programlarını başarıyla tamamlamak kaydıyla sınav şartı aranmaksızın, Bagimsiz Denetci sayilacaktir.
Ama KAYIK denetimi yapamayacaklardir. KAYIK denetimi için Sorumlu Ortak Denetci olamayacaklardir.
KAYIK denetimleri ve Sorumlu Ortak Denetci olabilmeleri için;
-İki yıl bagimsiz denetim sirketinde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunulmuş olması gerekmektedir
-Daha önce SPK sınavını vermiş olan SMMM ler yalnızca egitimlerden muaf olup,
KAYIK denetimi de yapabilmeleri on şart ,sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatına ilişkin kurum tarafından yapılacak egitime katılmaları ve başarılı olmaları gerekmektedir.
Ama KAYIK denetimi yapamayacaklardir. KAYIK denetimi için Sorumlu Ortak Denetci olamayacaklardir.
KAYIK denetimleri için Sorumlu Ortak Denetci olabilmeleri için;
-İki yıl bagimsiz denetim sirketinde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması gerekmektedir
SELÇUK YÜCEL
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR